zondag 28 februari 2016

Zeven hoofdzonden, een serie overpeinzingen. (5) Gulzigheid

Gulzigheid

Ach, het zal wel met mijn gulzigheid te maken hebben dat ik diëtist geworden ben. Ik las ooit dat in onderzoek is aangetoond dat 50% van alle psychologie studenten depressief is of een andere stoornis heeft? In de vijfentwintig jaar dat ik gestopt ben is er ieder jaar minstens een pondje bijgekomen. Gulzigheid gaat bij mij verder dan eten. Het kruis dat mijn vrouw draagt is dat ze getrouwd is met iemand die een manische verzamelaar is. Dan ben je een ‘horder’ weet ze me te vertellen of beter nog, dat is de diagnose die ze stelt. Ja, het is waar, ik ben een verzamelaar van boeken en platen, van kunstwerken en prullaria, en ook van relaties. Nooit mag er van mij iets weg. Nooit kap ik een vriendschap uit het verleden definitief af. Met grote angst zie ik op televisie programma’s waar mensen met een pathologische verzamelwoede worden geholpen. Twee gedachten bekruipen me dan., Het zal bij mij zo erg toch niet worden? Maar ook, en dat is het hele erge, ze komen me morgen toch niet bij mij om me te ‘ontzamelen’?

Fragment uit: Lied van de vraatzucht
"Ik wil alleen maar zweren
Bij wildbraad, worst en wijn,
Bij dagelijks potverteren
En eeuwig zalig zijn!
Geprezen spies en kruik,
Geprezen klem en fuik:
Men kent de goede heren
Het beste aan de buik".
(…)

D eerste keer dat ik de kunsten mij in mijn herinnering confronteerden met de zeven hoofdzonden en in het bijzonder met Gulzigheid was toen ik in 1973, zeventien jaar oud maar kennelijk niet helemaal rein meer, La Grande Bouffe zag.

Wordt vervolgd met een overpeinzing over Lust

Bijzonder leiderschapsprogramma geïnspireerd door het werk van Jeroen Bosch
Vanuit KPC Groep maak ik samen met collega Tom Koot een bijzonder leiderschapsprogramma, Leiderschap is meesterschap. Lessen van Jeroen Bosch. Reflectie op je zonden en deugden om van daaruit je leiderschap te ontwikkelen is de leidraad van het programma.
Op 29 maart bieden we een programma van één dag aan. Aansluitend op dit programma is het mogelijk om verdiepende modules te volgen.

dinsdag 23 februari 2016

Zeven hoofdzonden, een serie overpeinzingen. (4) Traagheid

Traagheid



'Hmmmm traag? Jij bent eigenlijk helemaal niet traag', lacht mijn vrouw. 'Je bent heel breed georiënteerd. Dat is een ander woord voor supertraag, haha En jij vindt altijd een manier om je nog breder te oriënteren'. Alweer ben ik meer dan bang dat ze gelijk heeft. Ik weet het. Het is the story of my life. 'Maar ik ontdek ook héél veel', roep ik dan. 'Al dat doelgerichtheidsfetisjisme, dat verheerlijken van focus, die fascinatie met efficency dat we steevast verbinden met snelheid en dat ingebakken is in onze cultuur. Dat poetst maar één kant van de medaille', sputter ik tegen. 'Traagheid heeft heel onterecht een slechte naam. We verbinden traagheid met domheid, lethargie, gebrek aan interesse en ambitie. Ik wil graag meegaan met de Vlaamse filosoof Erik Oger die vindt dat de veroordeling van de traagheid niet terecht is. Er mag meer waardering komen voor trage en knagende vragen. Het denken in organisaties mag weer ingeschakeld worden. En laten we ruimte geven aan wat de Grieken het Kairos, het gunstige ogenblik noemden. Dat gunstige ogenblik laat zich niet dwingen en dat klooien van mij is juist van grote waarde'. 'Dream on dreamer', smaalt mijn vrouw.

Fragment uit: Lied van de luiheid
(…)

Mijn tijd is op, het is te laat
Om me alsnog te haasten.
Ik doe al stervend niemand kwaad,
Geen kroost heb ik noch naasten.
(…)

Uit: De zeven zonden van Camera Trajectina. Tekst: Gerrit Komrij


Wordt vervolgd met een overpeinzing over Gulzigheid.

Bijzonder leiderschapsprogramma geïnspireerd door het werk van Jeroen Bosch
Vanuit KPC Groep maak ik samen met collega Tom Koot een bijzonder leiderschapsprogramma, Leiderschap is meesterschap. Lessen van Jeroen Bosch. Reflectie op je zonden en deugden om van daaruit je leiderschap te ontwikkelen is de leidraad van het programma.
Op 29 maart bieden we een programma van één dag aan. Aansluitend op dit programma is het mogelijk om verdiepende modules te volgen.

Zeven hoofdzonden, een serie overpeinzingen. (3) Woede

Woede

Niet de woede schijnt een zonde te zijn, maar het uitleven daarvan. ‘Jij kan heel emotioneel en primair reageren’ zegt mijn lieve echtgenoot me dan. Tja, dat wist ik natuurlijk zelf ook al. ‘Jij wordt eerst boos en denkt dan na’, wrijft ze me nog een keer in…..grgrgrgrgr …Wat denkt ze wel? Maar ze heeft natuurlijk gelijk. Maar de boosheid die ik soms voel kan ook voor enorm veel adrenaline zorgen. Je gaat dan echt even je tanden ergens inzetten. Er zit een enorme kracht in de woede. Vooral in die van mij, ha …. Ben je boos, dan voel je tot in de toppen van je tenen dat je leeft. Die enorme kracht van de woede moet je leren kanaliseren. Niet eerst boos en dan denken, maar eerst denken en dan loslaten…..


Fragment uit: Lied van de toorn


"Ezeldom heb je het spel verloren.
Ezel, je wilt van verlies niet horen,
Vandaar je gebral en bravoer,
Gebral, bravoer.
Messen kan ik net zo goed trekken
- Ook al ben ik een boer -
Maar je zult vanzelf verrekken:
Je liefje is een hoer.
(…)
"

Uit: De zeven zonden van Camera Trajectina. Tekst: Gerrit Komrij

Wordt vervolgd met een overpeinzing over Traagheid.

Bijzonder leiderschapsprogramma geïnspireerd door het werk van Jeroen Bosch
Vanuit KPC Groep maak ik samen met collega Tom Koot een bijzonder leiderschapsprogramma, Leiderschap is meesterschap. Lessen van Jeroen Bosch. Reflectie op je zonden en deugden om van daaruit je leiderschap te ontwikkelen is de leidraad van het programma.
Op 29 maart bieden we een programma van één dag aan. Aansluitend op dit programma is het mogelijk om verdiepende modules te volgen.

zondag 21 februari 2016

Zeven hoofdzonden, een serie overpeinzingen. (2) Afgunst

Afgunst

Het verheerlijken van en het streven naar een ideaal dat een ander al bereikt had is een tweede zondige trek die ik bij mezelf herken.

Fragment uit Lied van de afgunst

"Het lastige van een dik ik is
dat er andere ikken zijn
die zich ook dik willen maken.
Er zijn zeer veel ikken.
Dikte zweert bij dikte
en de ruimte is beperkt
dus in een scheet is de nijd geboren".

“(…)
Ik ben gezond van leden,
Ik heb het grootste bot.
Toch ben ik nooit tevreden,
Ellendig is mijn lot.
Ik moet naar anderen gluren,
Het bot is mij te klein.
Ik zie alleen maar buren
Die welvoorziener zijn
(…)”.

Scenes uit 'De zeven zonden van Camera Trajectina en Gerrit Komrij

Wanneer een ander team dan het onze het beter doet, dan voel ik een gezonde spanning. Maar afgunst gaat bij mij wel verder dan gezonde competitie. Op het moment dat een vakgenoot promoveerde en daarmee naar mijn gevoel meer status verwierf in de ogen van mensen om me heen, nam ik het besluit om ook zo’n academische prestatie na te streven. Toen bleek dat die vakbroeder vervolgens ook een bestseller kon schrijven was ik jaloers. Dat zou ik ook wel willen. Al ga ik niet zo ver dat ik zou willen dat de ander niet van zijn succes zou kunnen genieten. En het is bij jou ook nooit materialistisch zegt mijn lieve vrouw. Nee, het is eerder onzekerheid en het is bijna altijd intellectualistisch. Napoleon heeft eens gezegd: ‘Afgunst is een verkondiging van inferioriteit’. Die komt hard binnen.
“I was feeling insecure. You might not love me anymore. I was shivering inside…..” zingt John Lennon in Jealous guy.
Wat probeer ik te bewijzen? En tegen welke prijs?.

Net zoals hoogmoed bezorgt afgunst me een drive. Zo was daar de drive om te promoveren, zo voel ik nog altijd de drive om te schrijven. Maar wat is daarvoor de prijs? Wat ontzeg ik mezelf en mijn geliefden door me op te sluiten in de studeerkamer? Door me in afgunst anders voor te doen dan degene die ik ben verlies ik veel van mezelf. Dat is een harde les. Ik realiseer me dat ik een voorbeeld kan nemen aan mijn dochter die ongebreideld kan genieten van het geluk van anderen.

Wordt vervolgd met een overpeinzing over Woede.

Bijzonder leiderschapsprogramma geïnspireerd door het werk van Jeroen Bosch
Vanuit KPC Groep maak ik samen met collega Tom Koot een bijzonder leiderschapsprogramma, Leiderschap is meesterschap. Lessen van Jeroen Bosch. Reflectie op je zonden en deugden om van daaruit je leiderschap te ontwikkelen is de leidraad van het programma.
Op 29 maart bieden we een programma van één dag aan. Aansluitend op dit programma is het mogelijk om verdiepende modules te volgen.

Zeven hoofdzonden, een serie overpeinzingen. (1) Hoogmoed

Op 29 maart starten we vanuit KPC Groep een bijzonder leiderschapsprogramma: Leiderschap is meesterschap. Als vertrekpunt voor ons programma hebben we de zeven hoofdzonden gekozen. Dat doen we omdat leiders zich meestal niet op de hoge gronden van de morele principes bevinden, maar in het moerassige laagland van het dagelijks leven. Leidend principe van het programma is dat de deelnemers zich meer bewust zijn van de verlokkingen die in het dagelijks leven voor hen op de loer liggen, zonder daaronder te lijden.
In een serie korte overpeinzingen beschouw ik achtereenvolgens steeds een van de zeven hoofdzonden. In elke overpeinzing neem ik mezelf op de korrel, bespreek ik hoe ik me in het dagelijks leven tot de betreffende zonde laat verleiden en houd ik mezelf voor hoe ik daar lering uit kan trekken.

Hoogmoed

Hoogmoedig zijn is jezelf boven de ander stellen.

Het lied van de hoogmoed
Ik zie mezelf o zo dolgraag aan
Ik kan er veel van leren:
Hier zou een knoopje niet misstaan,
En daar een lint niet deren
Het is zowaar nog een complete baan
Mezelve te draperen.


Uit: De zeven zonden van Camera Trajectina. Tekst: Gerrit Komrij

Met volle teugen kan ik genieten van de bewondering van anderen. 'Hoe doe jij dat toch?', vragen mensen om mij heen wanneer ik op een feestje sta te oreren over de boeken die ik heb gelezen en de films die ik heb gezien, over de kenniskringen waarin ik participeer en over de artikelen die ik naast mijn werk schrijf.
‘I love to see my name In print’, is een gevleugeld Engels gezegde en tja, ik ben er niet vies van.. 'O … dat essay over leiderschap en zonde zal ik wel even schrijven'. En 'O ja, … dat wetenschappelijke artikel, dat hoofdstuk voor een boek en dat weblog dat tik ik wel even af. Een fluitje van een cent. Voor jou niet dan?'. Meer nog dan trots zijn op jezelf is hoogmoed de miskenning van je gelijken. Als ik eerlijk ben is hoogmoed een zonde die ik bij mezelf maar al te vaak ontmoet.

'Als jij het bent, hoogmoedig, en je bent het', zei mijn lieve vrouw onlangs, 'dan ben je het om iets te camoufleren'. Misschien is het dat wel. Allemaal moeite om een klein Ikje verborgen te houden achter een muur van sprookjes.

Maar 'hoogmoed komt voor de val' luidt het spreekwoord. Dat ken ik maar al te goed. Zo neemt mijn nu dertienjarige dochter me regelmatig op de hak door sappige verhalen te vertellen over hoe het er bij ons thuis toegaat en hoe ik me werkelijk gedraag, waardoor het zorgvuldig opgebouwde beeld van de milieubewuste, maatschappelijk betrokken, immer studerende, vriendelijke en zich sociaal gedragende intellectueel uiteenspat.

Hoe zorg ik nu dat de hoogmoed mij niet noodlottig wordt? Dat je de goede elementen eruit benut, dat je er trots en drive aan ontleent, maar dat het gezonde branie blijft. Treffend vind ik wat dat betreft het lied van Acda en de Munnik, Hoogmoed en de val.

U zegt onzeker: donder op, niet in ’t geheel. Ik vind mezelf erg goed soms, maar doel waarschijnlijk op de rol die ik dan speel, want voor iemand die niet rookt, rook ik wat veel.

Uit: Hoogmoed en de Val (tekst/muziek: Thomas Acda) van het album Groeten uit Maaiveld van Acda & De Munnik.

In alle eerlijkheid denk ik deze openlijke biecht niet zal helpen. Eerder zal ik tegenspraak moeten organiseren. Tegenspraak van mijn vrienden en geliefden en van mijn collega’s en leidinggevenden. Het zou zo maar kunnen dat die tegenspraak leidt tot dingen die je niet alleen maar even alleen doet, maar vooral met elkaar.

Wordt vervolgd met een overpeinzing over Afgunst.

Bijzonder leiderschapsprogramma geïnspireerd door het werk van Jeroen Bosch
Vanuit KPC Groep maak ik samen met collega Tom Koot een bijzonder leiderschapsprogramma, Leiderschap is meesterschap. Lessen van Jeroen Bosch. Reflectie op je zonden en deugden om van daaruit je leiderschap te ontwikkelen is de leidraad van het programma.
Op 29 maart bieden we een programma van één dag aan. Aansluitend op dit programma is het mogelijk om verdiepende modules te volgen.