Meer dan de som der delen - Van de grotten van Lasceaux naar putjes graven op Mars - Activiteitentheorie

Op 4 juni 2019 werd de bundel "Meer dan de som der delen" gepresenteerd. Daarin worden de theorien en methoden van 39 systeemdenkers over organiseren en veranderen gepresenteerd, georganiseerd in 10 clusters van benaderingen. Zelf mocht ik een hoofdstuk maken over de derde generatie activiteitensysteemtheorie of cultural historical theorie (CHAT) van Yrjö Engeström. Dat hoofdstuk gaf ik de titel "Van de grotten van Lasceaux naar putjes graven op Mars" mee. Wat mij betreft een optimistische titel die laat zien welk een obeglooflijk leervermogen er in ons mensen zit.
 

Van kruin tot kruis. Normatieve professionalisering aan de hand van William Shakespeare

In 2018 ging het adviesbureau waar ik op dat moment  bestuurder van was failliet en maakte vervolgens een doorstart. Een heftige tijd. Maar zoals Koningin Margaretha in Shakespeare’s Hendrik VI zegt: Wise men ne'er sit and wail their loss, but cheerily seek how to redress their harms.

Voor de bundel 'In goed gezelschap' schreef ik het hoofdstuk Van kruin tot kruis. In dat stuk beschrijf ik hoe William Shakespeare mij overeind hield in een moreel moeras.

Klik <hier> voor het inkijkexemplaar van "In Goed gezelschap"

Klik <hier> voor mijn hoofdstuk Van kruis tot kruin.

Dancing in the dark

Hoe houd je toezicht op iets dat je nog niet begrijpt? Dat is het thema van mijn essay Dancing in the dark, dat ik schreef als voorbreiding op de workshops Toezien op innovatie in onderwijs en kinderopvang,die ik vanuit KPC Groep voor de VTOI academie verzorg.

.

Van innovatie naar duurzame verandering - Onderzoeksgroep lectoraat Leren & Innoveren

Op 26 september werd Arienne van Staveren als lector leren & innoveren aan de Marnix Academie geïnstalleerd. Doel van het lectoraat is om onderzoek te doen naar veranderkundige condities voor duurzame ontwikkeling van onderwijsorganisaties. Het lectoraat is verbonden aan de masteropleiding leren & innoveren. Al sinds 2009 ben ik als docent en beoordelaar verbonden aan die masteropleiding. Nadat ik zelf eerder lector Vraaggericht leren was en lector Academische basisschool was ben ik nu graag ingegaan op de uitnodiging van Arienne om deel uit te komen maken van de onderzoeksgroep van het lectoraat leren en innoveren. 

 

Als lid van de onderzoeksgroep Leren & Innoveren zal ik mij met twee thema’s bezig houden:

1. Boundary-crossing, een thema dat bijvoorbeeld van belang is voor bijvoorbeeld de ontwikkeling van 10-14 onderwijs, een doorlopende leerlijn vmbo-mbo-hbo, de samenwerking met het bedrijfsleven, netwerken van (academische)opleidingsscholen en lerarenopleidingen.
2. Normatieve professionalisering, een thema dat van belang is in het kader van het waardengericht ontwikkelen van onderwijs, invullen van je leraarsberoep, schoolleiderschap en toezichthoudersrollen
Tijdens de lectorale rede heb ik de nadruk gelegd op het twee thema (zie de tekst hieronder).

Voor meer achtergrond bij thema 1. verwijs ik naar mijn hoofdstuk ‘Ontwikkeling van vakmanschap vraagt omleren in verbinding’.

Voor de achtergrond bij thema 2. Verwijs ik naar mijn hoofdstuk‘Normatieve professionalisering alskernopgave voor het HRD vak'.

Hieronder nog de korte tekst die ik afgelopen donderdag heb uitgesproken.

Beste Arienne, Beste toehoorder, Onderwijs Nederland,
Dat de wereld snel verandert, dat hadden de Romeinen ook al in de gaten. Maar hoe zo veranderen? Romeinen hadden het hoofd op de romp. Wij maken nog steeds onderwijs voor kinderen met hun hoofd op de romp. Dat doen we zelfs in een tijd waarin kinderen hun hoofd al lang tussen de duimen houden. Wat betekent dat voor die kinderen en wat betekent dat voor hun leraren?  En dan nog iets: de generatie kinderen die nu geboren wordt is de eerste generatie mensen die niet zeker weet of ze dood hoeven gaan. Wat betekent dat voor hun persoonswording? Denk ook eens aan de 16-jarige klimaat activiste Greta Thurnberg. De wereld is “messy business” geworden!
We leven in een ‘ongeborgen tijd’, een tijd zonder houvast. Wat kunnen we doen om ons geborgen te weten in deze ongeborgen tijd?
Als we dat al te weten kunnen komen, dan zijn we er nog niet. Hoe maken we ons dat dan eigen? Shakespeare schreef al eens op:
“Als doen zo gemakkelijk was als weten wat goed is om te doen, zouden kapellen kerken zijn en krotten paleizen (…) Ik kan gemakkelijker twintig mensen leren wat goed is om te doen dan een van die twintig zijn die mijn eigen lessen op moet volgen”.
Onder de noemer normatieve professionalisering wil ik onderzoeken welke handreikingen we leraren kunnen bieden om in de ontwikkeling van hun vakmanschap het goede te doen in het ongeborgene.
Hoe doet u dat?

In goed gezelschap / Bundel over normatieve professionalisering

Op 2 oktober presenteer ik met de lectorengroep Normatieve professionalisering het boek `In goed gezelschap´, een verzameling stukken over normatieve professionalisering geworden. De bundel is voortgekomen uit een samenwerkingsverband tussen een aantal (oud-)lectoren die betrokken zijn bij de theorie en de praktijk van normatieve professionalisering. In de afgelopen negen jaar hebben wij ons geleidelijk ontwikkeld tot een gezelschap dat voor alle betrokkenen waardevol is. Dat komt vooral doordat het ons met een zekere regelmaat lukt om de makkelijke woorden achterwege te laten en de vragen aan te raken die er in ons leven en werken echt toe doen. Dat schept een band.

Wil je een indruk krijgen van de inhoud, klik dan op het inkijkexemplaar van In Goed gezelschap van de uitgever, om een blik op de eerste 20 pagina's te werpen.

Uit de Kunst 3 - Bach als sublieme HRD-er | Interview met Jos Kessels

'Bach als sublieme HRD-er', die titel heb het artikel gegeven dat ik maakte op basis van een gesprek met de filosoof Jos Kessels. Naar aanleiding van het verschijnen van diens boek "Het welgetemperde gemoed" ging ik met Jos Kessels in gesprek. In het welgetemperde gemoed vertelt Kessels zijn levensverhaal. Kessels maakt duidelijk dat hij de muziek van Bach en meer in het bijzonder diens 'Das wohltemperierte Klavier' nodig had om een betekenisvol verhaal over zijn levensgeschiedenis te vertellen.

Bruining, T. (2018). Bach als sublieme HRD-er. Opleiding en Ontwikkeling. 32(2), pp. 35-38.

Uit de Kunst 2 - Leren is diefstal - Academie voor beeldvorming | Interview met Klaas Burger

In het tweede artikel uit de reeks over inspiratie uit de kunsten voor de praktijken van leren en ontwikkelen van mensen en organisaties een interview met Klaas Burger, artistiek leider van de Academie voor Beeldvorming.

De Academie voor Beeldvorming is een kollectief van activistische kunsternaars in 's-Hertogenbosch.
Dowload het interview 'Leren is diefstal' en lees over het streven om veranderingen in de samenleving zichtbaar te maken door het gebruik van kunst. Daarbij worden de grenzen opgezocht van ondernemerschap, beleidsvorming, onderlinge beeldvorming en lokale samenlevingsvormen.
Ga ook naar de website van de Academie voor beeldvorming voor informatie over recente projecten.

Bruining, T. (2019). Leren is diefstal. Opleiding en Ontwikkeling. 32(1), pp. 17-19.

www.academievoorbeeldvorming.nl